Bồ công anh dùng lá làm thuốc, lá hái về dùng tươi hay phơi hoặc sấy khô dùng dần trị các bệnh như đau dạ dày, mụn nhọt, lở loét, viêm tá tràng..
Bồ công anh (Taraxacum) là loài thuộc ngành thực vật có hoa, họ Cúc (Asteraceae), có nguồn gốc từ các khu vực ôn đới của Bắc Bán cầu trong Cựu Thế giới.
Bồ công anh hay rau bồ cóc, diếp hoang, diếp dại, mót mét, mũi mác, diếp trời, rau mũi cày (danh pháp khoa học: Pterocypsela indica, đồng nghĩa: Lactuca indica L., Lactuca indica f. indivisa (Maxim.) H. Hara, Lactuca indica f. runcinata (Maxim.) Kitam.), là một loài cây thân thảo thuộc họ Cúc (Asteraceae), sống một năm hoặc hai năm, không lông.
Đặc điểm thực vật, phân bố của cây bồ công anh: cây Bồ công anh nhỏ cao 0,6 – 1,0m, thân mọc thẳng, nhẵn, không cành. Lá dài 30cm rộng 5 – 6cm, mép có răng cưa thưa. Bấm vào lá và thân đều thấy tiết ra nhũ dịch màu trắng đục như sữa. Bồ công anh mọc hoang nhiều ở các tỉnh phía Bắc.
Thạc sĩ Vũ Quốc Trung- Phòng khám đông y Chùa Cảm Ứng, Hà Nội cho biết cây bồ công anh không thể trị ung thư. Lá bồ công anh mọc hoang tại nhiều tỉnh miền Bắc nước ta. Thường nhân dân ta dùng lá làm thuốc, lá hái về dùng tươi hay phơi hoặc sấy khô dùng dần.
1/ Bồ công trị viêm tấy, mụn nhọt
Dùng 10 – 15g lá khô dạng thuốc sắc. Dùng 20 – 40g lá tươi giã với ít muối, vắt nước cốt uống, bã đắp chỗ viêm tấy.
Chữa sưng vú, tắc tia sữa: 20 – 40g lá tươi, rửa sạch, thêm ít muối, giã nát, vắt lấy nước uống, bã đắp lên chỗ vú sưng đau, ngày 1 – 2 lần. Hoặc Bồ công anh 120g, Sài đất 80g, lá Quýt hôi 40g, nước 60ml sắc còn 200ml, chia 2 lần uống sáng và tối.
Mụn nhọt: Bồ công anh 40 g, bèo cái 50 g, sài đất 20 g. Sắc uống ngày một thang.
2/ Chữa đau dạ dày, loét tá tràng
Chữa đau dạ dày: Bồ công anh 20g, lá Khôi 15g, lá Khổ sâm 10g, nước 300ml, đun sôi 15 phút, thêm chút đường đủ ngọt, uống 1 ngày 1 thang. Uống đợt 10 ngày, nghỉ 3 ngày rồi uống tiếp, uống đến khi khỏi bệnh.
Viêm loét dạ dày, tá tràng: Bồ công anh 40 g, lá khôi, nghệ vàng 20 g, mai mực 10 g, cam thảo 5 g. Sắc uống ngày một thang.
Viêm gan virus: Bồ công anh 30 g, nhân trần 20 g, chó đẻ răng cưa (kiềm vườn) 20 g, rau má 30 g, cam thảo nam 20g. Sắc uống ngày một thang.
Trị đường tiểu viêm, bàng quang viêm, tiêu hóa kém, căng đau vùng dạ dày: Bồ công anh 40g, Quất bì 24g, Sa nhân 12g, Tán bột. Mỗi lần uống 1-2g, ngày 3 lần (Lâm Sàng Thường Dụng Trung Dược Thủ Sách). Cây kim ngân hoa có tác dụng gì với sức khỏe?
Lá bồ công anh có trị được ung thư không?
Trước khi tiến hành nghiên cứu này, đã có 2 bệnh nhân bị ung thư máu cải thiện được sức khỏe của mình sau 1 thời gian uống trà bồ công anh. Dựa trên cơ sở thực tế đó, tiến sĩ S.Pandey đã tiến hành thử nghiệm dùng chiết xuất rễ cây bồ công anh điều trị cho những người mắc ung thư bạch cầu.
Kết quả nghiên cứu cho thấy, những tế bào ung thư bạch cầu đã tự chết trong vòng 24h. Đồng thời, nghiên cứu còn chỉ ra rằng, dùng rễ bồ công anh tốt hơn nhiều so với hóa trị, vì nó chỉ phá hủy hoàn toàn tế bào ung thư mà không làm ảnh hưởng gì đến những tế bào bình thường.
Ngay sau khi thông tin này được đăng tải, nhiều bệnh nhân bị ung thư và người nhà có người thân mắc bệnh này đổ xô đi tìm kiếm cây bồ công anh. Thậm chí, có những bệnh nhân bị ung thư xin ra viện về nhà tìm kiếm cây bồ công anh để hi vọng có thêm cơ hội sống, thoát khỏi căn bệnh quái ác này.
Bác sĩ Phạm Xuân Dũng – Phó Giám đốc Bệnh viện Ung bướu TP.HCM cho biết, để đưa ra một nghiên cứu về loại thuốc chỉ định dùng cho người, các nhà nghiên cứu phải mất cả chục năm, thậm chí không chỉ một trung tâm mà rất nhiều trung tâm cùng tham gia vào nghiên cứu để tìm ra biệt dược đó. Nhất là đối với thuốc điều trị ung thư.
Bác sĩ Dũng cho biết, trong thực tế, có một số bài thuốc có công dụng bồi bổ, hỗ trợ trong điều trị cho rất nhiều loại bệnh, chứ không riêng gì về bệnh ung thư. Nhưng đối với bệnh ung thư, một số thuốc mặc dù có công dụng bồi bổ, nhưng chính nó sẽ kích hoạt tế bào ung thư.
Những tế bào này lâu nay nằm im trong cơ thể, khi gặp những tác dụng ấy sẽ làm cho bệnh bộc phát, thêm trầm trọng. Chính vì vậy, trong lúc đang chữa trị ung thư với Tây y, nếu có muốn dùng thêm thuốc Đông y thì người bệnh cần tham khảo ý kiến của bác sĩ điều trị.
Đối với những thông tin trên, bác sĩ Dũng cho rằng có thể sự việc được thổi lên gấp 5 – 10 lần so với thực tế. Để có cái nhìn khách quan hơn về tác dụng của cây thảo dược này trong điều trị ung thư, cần có các nghiên cứu cụ thể và đối với thuốc sử dụng cho người cần phải có thời gian chờ đợi thử nghiệm.
Thạc sĩ Phạm Thị Việt Hương – Bệnh viện K Hà Nội cho biết thực tế một số loại thuốc trị ung thư có nguồn gốc từ thực vật nhưng không phải chỉ lấy cây nấu nước uống là có thể điều trị ung thư. Để ra được một viên thuốc trong điều trị ung thư, các nhà nghiên cứu về dược mất nhiều thời gian và thậm chí có thể lên đến cả tấn cây đó mới cho ra một viên thuốc. Ví dụ như cây dừa cạn.
Về thông tin cây bồ công anh chữa bệnh ung thư, giáo sư Nguyễn Anh Trí – Viện trưởng Viện Huyết học truyền máu Trung ương cho biết ông chưa bao giờ nghe thông tin về điều trị ung thư bằng cây bồ công anh này.
Theo giáo sư Trí, từ thời ông học Y5 (sinh viên năm thứ 5 trường đại học Y) ông có nghe thầy giáo nói về cây bồ công anh nhưng chỉ là loại cây thanh nhiệt, chữa mụn nhọt. Trong đông y, người ta hay nhầm u nhọt với ung thư, đặc biệt là ung thư máu. Khi nói về tác dụng của cây bồ công anh tiêu diệt tế bào ung thư bạch cầu trong 24 giờ, giáo sư Trí khẳng định chưa có biện pháp nào trên thế giới có thể trị tế bào ung thư trong vòng 24h.